Trong bối cảnh nông nghiệp đô thị đang phát triển mạnh mẽ, việc áp dụng các biện pháp canh tác bền vững và thân thiện với môi trường ngày càng trở nên cấp thiết. Phân bón hữu cơ, một trong những giải pháp hiệu quả, không chỉ giúp cải thiện chất lượng đất mà còn cung cấp dinh dưỡng lâu dài cho cây trồng. Điều này không chỉ mang lại lợi ích về mặt nông sản sạch mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững cho nền nông nghiệp đô thị.

Khái niệm phân bón hữu cơ và vai trò quan trọng của chất hữu cơ trong đất

Chất hữu cơ là thành phần không thể thiếu trong đất, quyết định nhiều tính chất lý, hóa và sinh học của đất. Chất hữu cơ có vai trò quyết định trong quá trình hình thành đất và duy trì độ phì nhiêu của đất. Phân bón hữu cơ được sản xuất từ các nguyên liệu tự nhiên như phân chuồng, thực vật, hoặc chất hữu cơ chế biến, cung cấp một lượng lớn các chất dinh dưỡng cho cây trồng. Sự phân hủy của chất hữu cơ trong đất tạo ra một môi trường thuận lợi cho vi sinh vật đất phát triển, giúp cải thiện cấu trúc đất và giữ ẩm cho cây trồng.

Quy định về phân bón hữu cơ theo Nghị định và Thông tư

Việc sử dụng phân bón hữu cơ tại Việt Nam được quản lý và kiểm soát chặt chẽ theo các quy định của Nhà nước. Theo Thông tư 09/2019/TT-BNNPTNT, phân bón hữu cơ phải đạt các chỉ tiêu chất lượng quy định, bao gồm các yêu cầu về thành phần, hàm lượng dinh dưỡng và các chỉ tiêu về an toàn đối với môi trường và sức khỏe người tiêu dùng.

Nghị định về phân bón và quy chuẩn chất lượng phân bón hữu cơ yêu cầu các sản phẩm phân bón này phải được sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên, không sử dụng chất hóa học tổng hợp và đảm bảo quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia. Các sản phẩm phân bón hữu cơ phải có giấy chứng nhận chất lượng, phù hợp với yêu cầu của Thông tư 09/2019, nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường.

Lợi ích của phân bón hữu cơ

1. Cải thiện kết cấu đất: Phân hữu cơ giúp làm đất tơi xốp, thoáng khí, ổn định nhiệt độ và độ ẩm của đất. Điều này đặc biệt quan trọng đối với nông nghiệp đô thị, nơi đất có thể bị ô nhiễm hoặc thiếu hụt chất dinh dưỡng.
2. Cung cấp dinh dưỡng tổng hợp cho đất: Phân hữu cơ cung cấp đầy đủ các nguyên tố dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng, bao gồm các chất dinh dưỡng đa lượng (N, P, K), trung lượng (Ca, Mg, S) và vi lượng (Fe, Zn, Cu). Những nguyên tố này giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh và tăng cường khả năng chống chịu với các yếu tố môi trường.
3. Tăng cường hoạt động của vi sinh vật trong đất: Phân hữu cơ cung cấp thức ăn cho các vi sinh vật có lợi trong đất, giúp duy trì sự sống và phát triển của hệ sinh thái đất. Điều này góp phần tăng cường “sức khỏe” của đất và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bộ rễ cây trồng.
4. Giảm thiểu ô nhiễm môi trường: Khác với phân bón hóa học, phân hữu cơ không gây ra ô nhiễm nguồn nước hay không khí, giúp bảo vệ sức khỏe con người và động vật. Việc sử dụng phân hữu cơ trong nông nghiệp đô thị sẽ góp phần giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và bảo vệ chất lượng không khí, nước.

Tình hình và xu hướng phát triển phân bón hữu cơ ở Việt Nam

Việt Nam đang đối mặt với tình trạng suy giảm chất lượng đất, đặc biệt là trong các khu vực nông nghiệp đô thị. Theo số liệu của Viện Thổ nhưỡng Nông hóa, độ phì nhiêu của đất đã giảm sút, đặc biệt là hàm lượng hữu cơ trong đất đã giảm từ mức 2-3% vào những năm 50 đến nay chỉ còn dưới 1%, trừ đất dưới tán rừng. Việc sử dụng phân bón hữu cơ đang trở thành một giải pháp quan trọng giúp cải thiện chất lượng đất và đảm bảo sự phát triển bền vững của nông nghiệp.

Hiện nay, tại Việt Nam có khoảng 9001 loại phân bón trong danh mục phân bón, trong đó có 2408 loại phân hữu cơ chế biến, bao gồm phân hữu cơ khoáng (997 loại), phân hữu cơ + hữu cơ sinh học (737 loại), phân hữu cơ vi sinh (535 loại) và phân hữu cơ sinh vật (139 loại). Từ năm 1995, việc sử dụng phân bón hữu cơ đã phục hồi mạnh mẽ với trung bình mỗi vụ cây trồng sử dụng khoảng 8-9 tấn/ha/vụ. Ước tính toàn quốc hiện nay sản xuất và sử dụng khoảng 65 triệu tấn phân hữu cơ/năm.

Bảng thống kê số liệu phân bón hữu cơ tại Việt Nam

Sản lượng phân hữu cơ sử dụng hàng năm:

• Trung bình mỗi vụ: 8-9 tấn/ha/vụ
• Sản lượng sử dụng toàn quốc: 65 triệu tấn phân hữu cơ/năm

Vai trò đặc biệt của phân hữu cơ trong nông nghiệp đô thị

Trong nông nghiệp đô thị, nơi đất canh tác thường bị hạn chế và chất lượng đất không đồng đều, phân bón hữu cơ không chỉ giúp tăng cường độ phì nhiêu mà còn giúp duy trì môi trường sống sạch sẽ và an toàn. Các khu vực đô thị đang ngày càng chú trọng sử dụng phân bón hữu cơ như một phần của chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững, giảm thiểu sự phụ thuộc vào phân hóa học và các hóa chất độc hại.

Việc sử dụng phân hữu cơ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các mô hình nông nghiệp đô thị sạch, như trồng rau sạch, hoa quả hữu cơ và các loại cây trồng khác. Phân bón hữu cơ không chỉ cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng mà còn giúp cải thiện chất lượng sản phẩm nông sản, góp phần tạo ra thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng đô thị.

Nông Nghiệp Vui – Mô hình bền vững trong nông nghiệp đô thị

Nông Nghiệp Vui là một xu hướng canh tác nông nghiệp hiện đại, nơi mà các mô hình nông nghiệp đô thị kết hợp giữa việc sản xuất nông sản sạch. Mô hình này không chỉ mang lại lợi ích về môi trường và sức khỏe mà còn đáp ứng nhu cầu tăng cao về thực phẩm sạch cho người dân đô thị. Các mô hình này khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi ngay trong khuôn viên thành phố, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững và giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của nông sản hữu cơ.

Phân bón hữu cơ đóng vai trò rất lớn trong mô hình Nông Nghiệp Vui, khi giúp duy trì độ phì nhiêu của đất, bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng và góp phần tạo ra một môi trường trong lành cho các hoạt động nông nghiệp đô thị.

PV Nông Nghiệp Vui thực hiện